HEMŞİRELİK ve TEDAVİ

Fatih AŞI MERKEZİ

Aşılar günlük hayatta ölümcül hastaları bile önleyen bakteri, virüs gibi enfeksiyon etkenlere karşı bir panzehirdir. Aşılar; zayıflatılmış hastalık virüsü, hastalık etken parçaları, çeşitli zehirli maddelerinden oluşur. Vücut aşıyı aldığı zaman antikor üretir ve bağışıklık sistemi oluşur. Aşı sayesinde önceden oluşan antikorlar, karşısına gelen maddelere karşı savaş açar. Yani vücut hastalıklara karşı hazırlıklı hale gelir.

Aşıların Bileşimi

Aşılar; bakteri, virüs gibi hastalık etkeni mikroorganizmalardan yada bunların ürettiği zehirlerden yapılır. Yan etkilerini ortadan kaldırılması için önce gerekli işlemlerden geçer ama vücutta antikor üretmesine tamamen engel değildir.

Canlı Aşılar (Attenüe): Canlı virüsler, doğal veya suni tarzda attenüasyonların sonunda elde edilir. Canlı aşılar, çiçek aşısının inek hastalığının etkeni gibi zararsız mikroorganizmalarda kullanılır.

Ölü mikropların kullandığı aşılar, kolera ve boğmaca hastalıklarında kullanılan aşılardır. Mikropların ürettiği zehirleri içeren aşılar: Hastalık yapıcı nitelikleri yok edilir. Isı ya da formol gibi kimyasal maddeler kullanarak, etkisini yok eder.

Aşıların Mekanizması

Canlı aşılar, mikroorganizmaları çoğaltır. Aşılar etkisizleştirilmiş olması hastalık yapıcı özelliğini kaybeder ya da hastalığı çok hafif geçirmesine neden olur. Aşılar vücuda girdikten sonra 2-3 hafta da bağışıklığı kuvvetlendirir. Yıllarca bağışıklığı devam eder. Ölü aşılar, vücutta antikor üretir. Hastalık belirtilerine rastlanmaz. Ölü aşının tam bağışıklık sistemi gelişmesi için bir kaç defa tekrarlanması gerekir. Ölü aşının çok uzun ömrü yoktur. Yeni doğan çocuklarda ilk aşı 2 aylıkken yapılır. Anne sütüne bağlı çocukların, bağışıklık sistemi çok gelişmediği için aşının tutması zayıftır. Ergenlik ve çocukluk döneminde vurulan bu aşılar cevabı en iyi alacağı dönemdir.

Aşı yaptırırlen için aşağıdaki faktörler göz önünde bulundurulmalıdır: